حفظ و حيات بقاي نسل جانوران در گرو فعاليت هاي گوناگون سلول ها و اندام هاي بدن آنها است. براي اينكه فعاليت هاي بدن جانوران در جهت مشخص و سودمندي انجام شود به نوعي نظم و هماهنگي نياز دارد. در جانوران پيشرفته مانند انسان تنظيم اين فعاليت ها بر عهده ي دستگاه عصبي و دستگاه هورموني است. تنظيم هورموني فعاليت هاي بدن به قدري اهميت دارد كه در اغلب موارد،با ترشح مواد هورموني يك غده, به وسيله ي ترشح غددي ديگر تنظيم مي شود و يا كنترل آن توسط عصب صورت مي گيرد.

غدد بدن به دو دسته خارجي (برون ريز) و داخلي (درون ريز) تقسيم بندي مي شوند.

غدد برون ريز مواد ترشحي خود را از راه يك مجراي ويژه به بيرون از بدن (محيط خارجي) مي ريزند مانند غدد مولد عرق اما غدد درون ريز مجموعه اي از سلول هاي تخصص يافته ترشحي است كه شبكه ي مويرگي غني دارد سلول هاي اين غدد كه با جداره نازك مويرگ ها در تماس نزديك است مواد خود را به داخل خون مي ريزد و در تمام بدن پخش مي شود. در بدن بافت يا اندام هدف وجود دارد، كه نسبت به هورمون ها حساسيت دارد يعني داراي گيرنده هايي است كه پيام هورموني را دريافت مي كند.

دستگاه درون ريز متنوع و پيچيده است. اين دستگاه مواد خامي به نام هورمون ترشح مي كند. هورمون يك كلمه يوناني است و به معني «من برمي انگيزم» است. هورمون ها موادي شيميايي هستند و ويژگي هاي خاصي دارند. از جمله آن كه در پاسخ به يك محرك خاص ساخته و ترشح مي شوند و اگر وارد جريان عمومي خون شوند پيام را در سرتاسر بدن حمل مي كنند و آن را به تمام سلول ها مي رسانند.

هورمون به وسيله يك سلول يا گروهي از سلول ها به داخل مايعات داخلي بدن ترشح شده و اثر كنترلي روي سلول هاي ديگر بدن دارد. هورمون ها به گيرنده هاي اختصاصي خود كه روي سلول هدفشان قرار دارد متصل مي شوند. اتصال هورمون به گيرنده موجب بروز پديده هاي مختلف در داخل سلول مي شود. گيرنده ها بايد هورمون را از ميان ميليون ها مولكول ديگر كه در معرض آن قرار دارند تشخيص دهند. برخي هورمون ها اعمال موضعي (مربوط به محل خاصي در بدن) و برخي اعمال عمومي دارند و هر تداخلي در آنها را با مراجعه به بهترين فوق تخصص غدد در تهران رفع مي نماييم.

اكنون دانسته شده است كه:

-هر هورمون مي تواند بر چندين سلول متفاوت اثر كند.

-هر سلول معين مي تواند تحت تأثير بيش از يك هورمون باشد.

-و هورمون ها مي توانند اثرات مختلفي را در يك سلول يا سلول هاي مختلف اعمال نمايند.