براساس تحقيقات جهاني سالانه بيش از 70 هزار نوجوان زير 15 سال به ديابت مبتلا ميشوند که به عبارتي 200 نوجوان در روز را شامل ميشود بنابراين تخمين زده ميشود 500 هزار کودک و نوجوان در محدوده سني 14 سال در دنيا مبتلا به ديابت باشند. متاسفانه در کشور خودمان آمار دقيقي از مبتلايان وجود ندارد اما آنچه مسلم است اين روند رو به افزايش است
زيرا تا پيش از اين به ندرت کودک زير 4 ساله مبتلا ديده ميشد اما در حال حاضر حتي در نوزاد 15 روزه نيز اين بيماري مشاهده شده است. والدين بايد توجه داشته باشند که علائم اين بيماري را با بيماريهاي ديگر اشتباه نگيرند زيرا در اين صورت روند تشخيص و درمان به تعويق ميافتد بنابراين ممکن است کودک با علائم حادتري مانند کماي ديابتي مواجه شود. در اين حالت کودک به حتم قند بالاي 300 دارد. متاسفانه در کشور ما بيشتر ديابتيها با اين علائم مراجعه ميکنند در حالي که در کشورهاي اروپايي اين اتفاق فقط در کتابها توضيح داده شده است و نمونه عيني براي آن وجود ندارد.
شايد كودك شما ديابتي باشد!
آنچه مسلم است اينكه ديابت در کودکان و نوجوانان با بزرگسالان متفاوت است و زماني که والدين با مراجعه به بهترين فوق تخصص غدد در تهران متوجه بيماري در فرزندشان ميشوند، تغييراتي مثل کنترل روزانه و تزريق روزانه در زندگيشان اتفاق ميافتد اما بايد حمايت رواني و اجتماعي از آنان انجام شود تا دچار مشکل نشوند.
ديابت نوع يک که معمولا بيشتر کودکان و نوجوانان به آن مبتلا ميشوند، در شروع علامت بارزي ندارد و والدين زماني متوجه ابتلاي فرزندشان به ديابت ميشوند که سلولهاي توليد کننده انسولين ناگهان 80 تا 90 درصد عملکردشان را از دست ميدهند . ديابت نوع يک، بيماري سيستم دفاعي بدن است و اگر پدر و مادر به موقع متوجه علائم اين بيماري نشوند ممکن است زماني مراجعه کنند که کودک حتي قند بالاي 400 دارد. بنابراين در اينجا برخي از علائم هشدار را با هم مرور ميکنيم.
شب ادراري غيرمعمول را جدي بگيريد
در کودکان تا 4 سالگي ممکن است شبادراري وجود داشته باشد اما از اين سن به بعد بايد نسبت به اين مشکل حساس بود. برخي والدين ممکن است تصور کنند شبادراري فرزندشان به علت مايعاتي است که خورده است يا حتي به اصطلاح سردياش کرده که در اين مواقع هم حتي به کودک خوراکيهاي شيرين داده ميشود. اما والدين بايد بدانند وقتي کودکشان تا پيش از اين مشکلي نداشته و حالا به يکباره دچار مشکل شده بايد علتيابي شود.
حواستان به ليوانهاي آبش باشد
طبيعي است وقتي کودک شبادراري داشته باشد، متعاقب آن پرنوشي هم دارد. به دنبال دفع زياد آب از بدن کودک دچار تشنگي و عطش شده و مبتلا به پرنوشي آب ميشود. اگر کودک و نوزادي نتواند تشنگي خود را بيان کند، در اين صورت آب از بدن از طريق ادرار دفع ميشود ولي فرد نميتواند آب را جبران کند و بدن دچار کمآبي شديد ميشود. وقتي آب بدن زياد دفع ميشود، غلظت املاح در خون افزايش پيدا ميکند. اين افزايش غلظت املاح خون باعث بروز احساس تشنگي و خشکي دهان خواهد شد.
کاهش وزن يا افزايش اشتهاي کاذب
وقتي کودکي زياد آب ميخورد امکان دارد اشتهاي خود را براي خوردن غذا از دست بدهد و دچار کاهش وزن شود. اين احتمال نيز وجود دارد که کودک دچار اشتهاي کاذب شود و به دنبال آن اضافه وزن پيدا کند. کودکي که تا پيش از اين وزن طبيعي داشته، افزايش ناگهاني وزن ميتواند يک علامت قابل تامل باشد.
علائم ديابت را در فصل شيوع آن دنبال کنيد
از آنجا که ديابت نوع يک در اواخر زمستان و اوايل بهار و همچنين در اواخر تابستان و اوايل پاييز بيشتر است ممکن است با اتفاقاتي مانند خانه تکاني اواخر زمستان يا فصل مدارس در اوايل پاييز مورد غفلت قرار گيرد بنابراين با بروز علائم ذکر شده خانوادهها نبايد تصور کنند که خب حالا که زمستان است او دچار آنفلوآنزا شده يا وقتي مدارس شروع ميشود دچار استرس شده است.
اگر وزن تولد بيش از 4 کيلو باشد
اگر نوزادي با وزن بالاي 4 کيلو متولد شود اين احتمال وجود دارد که مادر به ديابت بارداري مبتلا بوده است زيرا اين نوع ديابت ميتواند بدون علامت باشد. افرادي که مادرشان در دوران بارداري دچار ديابت بارداري شده در نوجواني با احتمال بيشتري به ديابت دچار ميشوند بنابراين بهتر است مادران باردار در هفته 24 تا 28 بارداري از نظر ديابت کنترل شوند. اگر مادر يا پدر دچار ديابت باشند هم احتمال اينکه فرزندشان بعد از 20 سالگي به ديابت مبتلا شود 30 تا 40درصد است