آيا احساس نفخ داريد، حس مي‌کنيد زودرنج شده‌ايد يا فکر مي‌کنيد در وضعيت خوبي نيستيد؟ اختلال هورموني مشکل اصلي کار است. هورمون‌ها، پيام‌رسان‌هاي شيميايي هستند که بر عملکرد سلول‌ها و اندام‌هاي بدن شما تأثير مي‌گذارند. بنابراين تغيير آنها در دوره‌هاي مختلف زندگي طبيعي است، مثل زمان قبل از قاعدگي يا بارداري يا طي دوران يائسگي.
در اين ميان داروهايي هم هستند که مي‌توانند باعث افزايش يا کاهش ميزان هورمون‌ها شوند. هورمون‌ها در جريان خون، بافت‌ها و اندام‌هاي شما در گردش‌اند، به آرامي فعاليت کرده و طي زمان بر بسياري از فرايندهاي بدن تأثير مي‌گذارند، فرايندهايي مانند رشد و تکامل، متابوليسم، عملکرد جنسي و خلق و خو.غده‌هاي اندوکرين که گروه خاصي از سلول‌ها هستند مي‌توانند هورمون‌ها را ايجاد کنند.
هورمون‌هاي ناسازگار را شناسايي کنيد
غده‌هاي اصلي اندوکرين عبارتند از: غده هيپوفيز، غدد صنوبري، تيروئيد، غدد فوق کليوي، غده‌هاي تيموس و پانکراس. اين غدد در بيضه مردان و تخمدان زنان توليد مي‌شود. هورمون‌ها با مصرف چربي‌ها و کلسترول خوب توليد مي‌شوند، بنابراين کمبود اين مواد مغذي مهم مي‌تواند منجر به بروز مشکلات هورموني شود.
قاعدگي‌هاي نامنظم
اکثر زنان بين ?? تا ?? روز يک بار دچار قاعدگي مي‌شوند. اگر شما هم در يک چنين بازه زماني در ماه دچار قاعدگي مي‌شويد يا آنکه چند ماه به چند ماه قاعده نمي‌شويد، نشان‌دهنده ميزان زياد يا کم برخي هورمون‌هاي خاص (مثل استروژن و پروژسترون) در بدن شماست. اگر در سنين ?? تا ?? سالگي هستيد، دليل آن مي‌تواند دوران نزديک به يائسگي باشد.
مشکلات خواب
اگر نمي‌توانيد به اندازه کافي بخوابيد يا آنکه خوب خوابيدن براي‌تان به مشکلي تبديل شده، هورمون‌هاي شما تأثير زيادي در اين مسئله دارند. پروژسترون هورموني است که توسط تخمدان‌هاي شما توليد مي‌شود و کمک مي‌کند بتوانيد بخوابيد. اگر ميزان توليد اين هورمون از سطح عادي کمتر باشد، آن‌وقت خوابيدن براي‌تان دشوار خواهد شد. از طرفي کمبود استروژن هم مي‌تواند باعث گرگرفتگي يا تعرق‌هاي شبانه شود.
جوش هاي مزمن
جوش زدن پيش از قاعدگي يا حين آن طبيعي است. اما اگر جوشي از بين نرفت، مي‌تواند نشان‌دهنده مشکلات هورموني باشد. ميزان زياد آندروژن (هورمون‌هاي «مردانه» که هم مردان آن را دارند و هم زنان) باعث بيش‌فعالي هورمون‌هاي چربي شما مي‌شود. همچنين آندروژن مي‌تواند بر سلول‌هاي پوستي شما در اطراف پياز مو هم اثر بگذارد.
گيجي
محققان هنوز مطمئن نيستند که هورمون‌ها چطور بر مغز انسان تأثير مي‌گذارند. چيزي که آنها مي‌دانند اين است که تغيير در ميزان استروژن و پروژسترون باعث مي‌شود احساس گيجي داشته و به خاطر آوردن چيزها براي‌تان دشوار خواهد شد. بهترين فوق تخصص غدد در تهران برخي متخصصان معتقدند استروژن مي‌تواند بر مواد شيميايي مغز يعني انتقال‌دهنده‌هاي عصبي تأثير بگذارد.
مشکلات روده‌اي
روده شما از رديفي از سلول‌ها پوشيده شده که به آن گيرنده مي‌گويند و نسبت به استروژن و پروژسترون حساسيت دارند. زماني که اين هورمون‌ها از سطح عادي خود کمتر يا بيشتر باشند، احتمال تغييراتي را در هضم غذا حس خواهيد کرد، به‌خاطر همين است که مشکلاتي مانند اسهال، درد معده، نفخ و حالت تهوع ممکن است پيش از قاعدگي يا حين آن بدتر شود.
خستگي مداوم
آيا هميشه احساس خستگي داريد؟ بايد گفت که خستگي يکي از علائم اختلال هورموني است. ميزان زياد پروژسترون باعث مي‌شود که احساس خواب‌آلودگي داشته باشيد و اگر تيروئيد شما ميزان کمي هورمون تيروئيد توليد کند، باعث کاهش انرژي شما مي‌شود.
تغيير خلق و خو و افسردگي
محققان معتقدند کاهش ميزان هورمون‌ها يا تغييرات سريع در ميزان توليد آنها باعث افسردگي مي‌شود. استروژن بر مواد شيميايي اصلي مغز نظير سروتونين، دوپامين و نوراپينفرين تأثير مي‌گذارد. اما ساير هورمون‌ها مانند انتقال‌دهنده‌هاي عصبي که از همين مسير عبور مي‌کنند در وضعيت احساسي شما نقش دارند.
پراشتهايي و افزايش وزن
وقتي احساس زودخشمي يا افسردگي داريد، مخصوصا زماني که ميزان استروژن بدن شما کم شده باشد، دوست داريد بيشتر غذا بخوريد. به‌خاطر همين است که کاهش ميزان هورمون‌ها با افزايش وزن ارتباط مستقيم دارد.
سردرد
عوامل زيادي مي‌تواند باعث بروز سردرد شود. اما براي برخي زنان کاهش ميزان استروژن يکي از علل اصلي آن است. به‌خاطر همين است که اکثر آنها پيش از قاعدگي يا حين آن دچار سردرد مي‌شوند، چون ميزان استروژن آنها بسيار پايين است.
خشکي واژن
ممکن است هرازگاهي دچار اين وضعيت شويد. اما اگر اغلب دچار خشکي يا التهاب واژني شديد، علت آن مي‌تواند ميزان کم استروژن باشد. اين هورمون به بافت‌هاي واژني کمک مي‌کند تا مرطوب بماند. اگر ميزان استروژن شما به خاطر اختلال هورموني کاهش يابد، مي‌تواند باعث کاهش ترشحات واژني شده و به سفتي آن بينجامد.
تغييرات سينه
کاهش ميزان استروژن مي‌تواند باعث کاهش تراکم بافت‌هاي سينه شما شود و افزايش اين هورمون مي‌تواند اين بافت‌ها را سفت و ضخيم کند، در حدي که گاهي ممکن است برآمدگي يا کيست ايجاد شود. اگر تغييراتي در سينه خود ديديد با پزشک خود مشورت کنيد.
اگر درباره هورمون‌ها و نقش آنها اطلاعات کافي داشته باشيد بهتر مي‌توانيد آمادگي تغييرات هورموني را داشته يا علائم آن را کاهش دهيد. در اينجا به راه‌هايي اشاره مي‌کنيم که باعث بهبود وضعيت اختلال هورموني مي‌شود.