اکنون زمان آن فرا رسيده که با انواع ديابت که به «نوع اول» و «نوع دوم» تقسيم مي شوند پرداخته و تفاوت ميان آنها را روشن سازيم. براي آنکه بتوانيم سرعت همه گير شدن ديابت در کشورمان را کاهش دهيم شايد بهتر باشد ابتدا آگاهي خود را افزايش داده و سپس بهترين راهکارهاي پيشگيري از آن را در پيش بگيريم.
مبتلايان به ديابت هاي نوع اول و نوع دوم با مشکلاتي مرتبط با انسولين دست و پنجه نرم مي کنند، اما چالش هاي آنها تفاوت هايي با هم دارند.
در «نوع اول» ديابت، به طور کلي افراد با کاهش انسولين مواجه هستند اما در «نوع دوم» اين بيماري، مبتلايان قادر به استفاده موثر از انسولين موجود در بدن شان نيستند که مي تواند به دلايلي چون عدم ترشح کافي انسولين يا مقاومت سلول هاي بدن شان در جذب انسولين باشد.
دکتر «سارا رتينگر»، متخصص غدد مرکز سلامت «سنت جانِ» در سانتا مانيکاي کاليفرنيا، مي گويد: “نوع اول ديابت، به شدت به شرايط ژنتيکي وابسته است اما بدان معنا نيست که تمام دوقلوها يکسان به ديابت مبتلا مي شوند. تصور مي شود که عوامل محيطي نيز مي تواند در ساخت انسولين توسط غده پانکراس موثر باشد.” وي در مورد ديابت نوع دوم مي گويد:
“اما نوع دوم ديابت وابستگي هاي بيشتري به عوامل ژنتيکي دارد و ترکيبي از ژنتيک و محيط مي تواند پيچيدگي هايي را در آن به وجود آورد. در افرادي که اعضاي درجه يک خانواده شان به ديابت نوع دوم ابتلا دارند، ? تا ?? درصد ريسک ابتلا به اين بيماري در آنها در مقايسه با افراد همسن و هم وزني که تاريخچه خانوادگي مشابهي ندارند، افزايش پيدا مي کند.”
بر اساس گزارشات سه سال پيش انجمن «ملي ديابت آمريکا» ???? ميليون آمريکايي به ديابت مبتلا هستند. در اين ميان، يک نفر از چهار نفر آنها، از اين شرايط ناآگاه اند. شيوع اين بيماري در ميان سياهپوستان غير هيسپاني، هيسپاني ها و بوميان بزرگسال آلاسکا يا سياهپوستان آمريکايي در مقايسه با بزرگسالان سفيدپوست هيسپاني دو برابر بيشتر است. در ميان افراد ?? سال به بالا نيز از هر چهار نفر، يک نفر به ديابت مبتلاست.
هر دو نوع بيماري ديابت در سراسر جهان در حال افزايش است. ?? درصد از موارد درمان شده، بزرگسالان مبتلا به نوع دوم ديابت هستند. نوع دوم ديابت در ميان کودکان بسيار نادر است اما در ميان بزرگسالان در حال افزايش است.
مردان نيز در مقايسه با زنان، در معرض ابتلاي بيشتر به هر دو نوع ديابت قرار دارند.
پروفسور «مارينا باسينا»، از مشاوران دانشگاه استفورد، مي گويد: “هر دو جنس زن و مرد، در دوران کودکي در معرض نوع اول ديابت قرار مي گيرند اما در دوران بزرگسالاني، اين احتمال در مردان با افزايش بيشتري همراه است.”
وي احتمال بيشتر ابتلاي مردان به نوع دوم اين بيماري را به دلايلي چون سبک زندگي، اضافه وزن و پراکندگي چربي در بدن خصوصا در ناحيه شکم مي داند.
هر دو نوع ديابت ممکن است در هر سني به وجود آيند. با آنکه نمي توان از ديابت نوع اول پيشگيري به عمل آورد اما با رژيم غذايي و سبک زندگي به راحتي مي توان از برخي از موارد نوع دوم آن جلوگيري به عمل آورد. علاوه بر اين شواهد جديدي نشان داده اند که نوع دوم پس از درمان ممکن است دوباره بازگردد.
پروفسور «جنيفر هايثه» استاديار دانشگاه کلمبيا مي گويد: “از آنجايي که مبتلايان به نوع اول ديابت، انسولين توليد نمي کنند، اين امر مي تواند آنها را از جذب گلوکز ناتوان گرداند و گلوکز همان منبعي است که براي توليد انرژي مورد استفاده قرار مي گيرد. داروهاي خوراکي فراواني براي درمان نوع دوم ديابت وجود دارند با اين حال اگر بيماري پيشرفت کرده باشد، بيمار ناگزير به استفاده از انسولين خواهد بود. نوع دوم ديابت با ورزش و رژيم غذايي قابل کنترل است.”
پروفسور باسينا، درمان نوع اول ديابت را چالش برانگيز مي داند و توضيح مي دهد: “افراد مبتلا به اين نوع از ديابت با کمبود انسولين مواجه هستند و در تمام طول عمر نياز به انسولين درماني دارند. اين افراد يا ناگزير به تزريق روزانه انسولين هستند يا اينکه با قرار دادن «پمپ انسولين» در زير پوست شان در تمام مدت شبانه روز اندکي انسولين را دريافت مي کنند. افراد مبتلا در تمام طول شبانه روز با ورزش و رژيم غذايي بايد ميزان انسولين بدن را در حالت تعادل نگه دارند.”
وي مي افزايد: “اگرچه پيشرفت هايي در اين زمنيه انجام پذيرفته شده و وسايل و تجهيزات فراواني به بازار آمده اما بار اصلي آن همواره بر دوش بيمار است. پژوهش هاي فراواني براي يافتن راهکارهاي درمان اين بيماري در حال انجام هستند.”
اگرچه هر دو نوع اين بيماري مخاطراتي همچون آسيب به کليه، چشم ها، قلب و مغز را براي مبتلايان به آن دارد، بدان معنا نيست که تشخيص لزوما با پيچيدگي هايي همراه باشد.
دکتر ريتنگر مي گويد: “عدم کنترل قند خون و با گذشت زمان طولاني مي تواند آسيب هايي را به دنبال داشته باشد که حتي در ميان افرادي که سبک زندگي آنها در بالاترين کيفيت نيز قرار دارد ديده مي شود. هر اندازه که مراجعه فرد به پزشک به موقع و بيشتر باشد مي تواند راهنمايي مفيدتري در ارتباط با قند خون دريافت کند. بهتر است اين کار پيش از آنکه قند خون از کنترل فرد خارج شود انجام پذيرد.”
وي مي افزايد: “زماني که بيماران دائم به ما مراجعه مي کنند، مي توانيم نشانه هاي اوليه ابتلا به اين بيماري را تشخيص دهيم و کنترل بهتري بر آن داشته باشيم.” وي خوشبينانه معتقد است: “مراجعه کنندگان ما بايد قادر باشند که روند زندگي سلامت، شاد و طولاني داشته باشند.